Vô tình hạ thấp mình khi lạm dụng từ 'xin'

Tôi thấy chúng ta dùng quá nhiều từ “xin” trong cuộc sống hàng ngày mà không ý thức được hoàn cảnh đó có đáng sử dụng từ “xin” hay không. Đôi khi bạn đang tự hạ thấp giá trị của bạn mà không hề hay biết.

Mấy ngày nay, tôi đọc báo mạng và có theo dõi về trường hợp của nghệ sĩ Văn Hiệp, tôi thấy các nghệ sĩ thi nhau ký tên vào "Đơn xin phong tặng danh hiệu", các bạn trẻ thì lập trang mạng ủng hộ, kêu gọi "xin phong tặng danh hiệu". Theo thôi dùng từ “xin” ở đây là sai và sẽ làm buồn lòng người đã khuất. 

Tôi không bàn đến chuyện nên hay không nên phong tặng danh hiệu vì tài năng của nghệ sĩ Văn Hiệp thì không phải bàn cãi. Nhưng tôi chỉ đề nghị thay vì dùng từ “xin” chúng ta có thể dùng “Đơn đề nghị phong tặng" hoặc "Đơn yêu cầu phong tặng danh hiệu cho nghệ sĩ Văn Hiệp”. Vì ở đây nghệ sĩ Văn Hiệp không đi xin xỏ mà đó là trách nhiệm của các nhà quản lý phải nhìn được sự đóng góp của nghệ sĩ mà ý thức được việc mình đáng ra phải làm từ lâu.

Ở rất nhiều trường hợp chúng ta dùng từ "xin" một cách vô tội vạ. Nhiều nhất là trong các đơn thư gửi các cơ quan nhà nước, trong các thư từ giữa các đơn vị, cơ quan, công ty với nhau. Ngay cả trong vấn đề việc làm, chúng ta vẫn có thói quen dùng “Đơn xin việc”. Có một tổ chức tư vấn nói rất đúng, chúng ta không nên dùng từ "xin việc làm" vì ở đây ai cũng cần ai, bạn cần việc và nhà tuyển dụng cần người, và bạn đang đi tìm một công việc phù hợp với mình chứ bạn không xin. Nếu xin thì vô tình bạn hạ thấp giá trị của mình trước mặt nhà tuyển dụng.

Trong công việc hàng ngày, khi viết công văn hay viết thư cho khách hàng, tôi luôn cố không bao giờ dùng từ “xin” như: "Xin chân thành cảm ơn", hay "Thư xin gặp mặt" hay "Xin kính chúc quý công ty"… cho dù tôi có ở cương vị nhà cung cấp đi nữa vì tất cả chúng ta đều cần nhau. Anh cần hàng của tôi để sản xuất, cần dịch vụ của tôi để phục vụ khách hàng của anh và ngược lại tôi cần bán được hàng để có doanh thu mà tồn tại. Hay hai bên cần gặp nhau để trao đổi vấn đề và làm cho công việc trôi chảy. 

Thay vì dùng từ "xin", chúng ta có thể dùng từ "đề nghị", "bày tỏ" như "Thư đề nghị cuộc họp", "Thư bày tỏ quan tâm", "Thư cám ơn"… Nếu chúng ta dùng từ “xin” một cách vô tội vạ thì vô tình chúng ta chúng ta đã hạ thấp giá trị của chúng ta.

Trong bất cứ xã hội nào, khi người dân đóng thuế có nghĩa là người dân bỏ tiền ra thuê các viên chức làm việc cho mình. Vì vậy nếu dùng từ “xin” thì không phù hợp. Nhưng để thay đổi việc này thì cần phải có được sự nhận thức và ý thức của hai bên. Người dân và các viên chức và cần thời gian.

Chúng ta hãy từ bỏ dần dần thói quen đặt chúng ta vào thế bị động, thế phải xin xỏ những việc mà chúng ta có quyền đề nghị và yêu cầu. Chúng ta phải biết dùng từ đúng chỗ, đúng hoàn cảnh. 

                                             Lê Quốc Hoàng